αεροδρόμιο ή αερολιμένας

Συγκρότημα κτιρίων και υπηρεσιών που σχετίζονται με την αναχώρηση, άφιξη και συντήρηση αεροπλάνων καθώς και με την εκτέλεση όλων των λειτουργιών που συνδέονται με την εναέρια διακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων. Στα τελευταία χρόνια, με την πρόοδο της αεροπορίας και τη χρησιμοποίηση των αεροπλάνων από μεγάλο αριθμό ταξιδιωτών, οι ειδικά διαρρυθμισμένοι χώροι για την προσγείωση και την απογείωση των αεροσκαφών αποτελούν σημαντικότατο και νευραλγικό σημείο των μεγάλων αστικών κέντρων. Η κατασκευή α. είναι σήμερα ιδιαίτερα πολυδάπανη, κυρίως εκείνων που χαρακτηρίζονται ως διεθνή. Αρκετά α. του είδους υπάρχουν και στην Ελλάδα. Ιστορία.Η αμμουδιά του Κίτι Χοκ (Βόρεια Καρολίνα, ΗΠΑ) υπήρξε το πρώτο αεροδρόμιο όπου οι αδελφοί Ράιτ κατόρθωσαν, πρώτοι στον κόσμο, να υψώσουν πάνω από το έδαφος τη μηχανή τους (1903). Το α. αυτό ήταν μια μικρή παράγκα που είχε διασκευαστεί σε γκαράζ και δύο ξύλινες ράγες. Το αεροσκάφος δεν είχε τροχούς, αλλά ένα μακρύ πέδιλο, κατάλληλο να γλιστρά πάνω στις ράγες. Αν και πολύ σύντομα οι τροχοί αντικατέστησαν αυτό το πέδιλο, για μια τουλάχιστον δεκαετία δεν έγινε αισθητή η ανάγκη ύπαρξης ειδικού διαδρόμου για την απογείωση και την προσγείωση των αεροπλάνων, που εξακολουθούσαν να απογειώνονται και να προσγειώνονται σε μεγάλα λιβάδια και στο πατημένο χώμα των ιπποδρομίων, σε στρατιωτικά πεδία ασκήσεων, σε αθλητικά γήπεδα· σε περίπτωση μάλιστα ανάγκης ακόμα και σε δρό μους ή σε καλλιεργημένους αγρούς, αν ήταν αρκετά επίπεδοι. Μόνο κατά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου πολέμου άρχισαν να κατασκευάζονται στην Ευρώπη (Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία) ειδικοί διάδρομοι με υπόστεγα για τα αεροπλάνα, συνεργεία επισκευής και οικήματα για το προσωπικό. Από το 1920 που άρχισε να κάνει τα πρώτα βήματά της, η πολιτική αεροπορία βρήκε στην αρχή φιλοξενία στα στρατιωτικά αεροδρόμια. Και στην Ελλάδα τα αεροσκάφη της πολιτικής αεροπορίας χρησιμοποίησαν στρατιωτικά α. Η μεγάλη ωστόσο χρησιμοποίηση υδροπλάνων (για τα οποία ήταν αρκετή μια σειρά από υπόστεγα στις όχθες μιας υδάτινης επιφάνειας) περιόρισε τη χρήση των α. στην Ευρώπη, ενώ στις ΗΠΑ η κατασκευή τους ευνοήθηκε από τη μεγάλη χρήση του αεροπλάνου για τη μεταφορά του ταχυδρομείου. Το 1920 οι ΗΠΑ είχαν πάνω από 260 πεδία πτήσης, ενώ στην Ευρώπη υπήρχαν μόλις 100. Η ανάπτυξη των α. ακολούθησε από κοντά την εξέλιξη της πολιτικής αεροπορίας και τη συνεχή τεχνική τελειοποίηση των αεροσκαφών. Κατάταξη.Σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες που ισχύουν σήμερα, όπως τους έχει καθορίσει ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO, International Civil Aviation Organization), που ιδρύθηκε στο Σικάγο το 1944 και εδρεύει στο Μόντρεαλ, τα α. κατατάσσονται με βάση καθορισμένα χαρακτηριστικά, από τα οποία τα σπουδαιότερα αφορούν το μήκος των διαδρόμων και το μέγιστο βάρος που μπορούν να δεχτούν. Ανάλογα με το μήκος των διαδρόμων έχει οριστεί μια διαβάθμιση στην οποία οι διάφοροι τύποι α. έχουν ως ένδειξη γράμματα του αλφαβήτου. Στον τύπο Α ανήκουν α. με έναν τουλάχιστον διάδρομο μήκους μεγαλύτερου από 2.550 μ., στον τύπο Β όσα έχουν διαδρόμους μήκους από 2.150 έως 2.550 μ., στον τύπο C όσα έχουν διαδρόμους μήκους κάτω των 1.800 μ. κλπ. Πρέπει να προστεθεί ότι τα ελάχιστα μήκη που επιβάλλουν οι διεθνείς κανόνες βρίσκονται σε συνάρτηση με το υψόμετρο του α. και τον τύπο ατμόσφαιρας. Για α. που βρίσκονται σε θερμές ζώνες ή ψηλότερα από την επιφάνεια της θάλασσας τα ελάχιστα μήκη αυξάνουν με καθορισμένο ποσοστό. Οι κανόνες του ICAO περιορίζουν και την κλίση, εγκάρσια και διαμήκη, των διαδρόμων. Έτσι η διαμήκης κλίση πρέπει να είναι μικρότερη από 1%, ενώ η μέγιστη εγκάρσια κλίση πρέπει να είναι μικρότερη από 2,5% στα πρώτα 75 μ. και από 5% στο υπόλοιπο τμήμα. Ο αριθμός των κυρίων διαδρόμων είναι προαιρετικός και εξαρτάται από την πυκνότητα της αεροπορικής κίνησης και τις υπηρεσίες εδάφους. Κατά κανόνα, σε ομαλές συνθήκες, ένας μόνιμος διάδρομος επιτρέπει, συνήθως, μέσα σε μια ώρα 30 προσγειώσεις με τη χρησιμοποίηση οργάνων. Μεγάλη σημασία έχουν οι συνδέσεις των διαφόρων διαδρόμων μεταξύ τους, οι συνδέσεις των διαδρόμων με τα υπόστεγα αεροπλάνων και τα σημεία ανεφοδιασμού, καθώς και η ευχέρεια προσέγγισης των επιβατών. Η επιβίβαση των επιβατών και η φόρτωση των εμπορευμάτων γίνονται σε κατάλληλες μικρές πλατείες, που συνδέονται με την κορυφή των διαδρόμων πτήσης χάρη στους διαδρόμους κυκλοφορίας. Παράλληλα προς τον διάδρομο πτήσης και συνδεδεμένοι με αυτόν σε πολλά σημεία υπάρχουν άλλοι διάδρομοι κυκλοφορίας, που επιτρέπουν στα αεροσκάφη να εγκαταλείπουν τον διάδρομο πτήσης αμέσως μετά την προσγείωση. Τις τελευταίες δεκαετίες μεγάλωσε πολύ το μήκος των διαδρόμων, όχι μόνο εξαιτίας της μεγάλης ταχύτητας και του μεγάλου εκτοπίσματος των αεροσκαφών, αλλά και εξαιτίας των απαιτήσεων που δημιουργεί η χωρίς ορατότητα προσγείωση. Στα καινούργια α., τα κατάλληλα για την κίνηση μεγάλων αεροσκαφών, το μήκος των διαδρόμων φτάνει και πολλές φορές υπερβαίνει τα 4 χλμ. Αντίθετα, το πρόβλημα του προσανατολισμού των διαδρόμων έχασε όλη τη σημασία που είχε στο παρελθόν: ενώ τα μικρά αεροπλάνα πρέπει με ήπιους ανέμους να προσγειώνονται ή να απογειώνονται με διεύθυνση το πολύ 30° διαφορετική από τη διεύθυνση του ανέμου, για τα μεγάλα αεροπλάνα στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στη γωνία μεταξύ διαδρόμου και ανέμου, εκτός βέβαια από τις περιπτώσεις εξαιρετικά σφοδρής θύελλας. Είναι εξάλλου δυνατόν να διορθωθεί η πορεία του αεροσκάφους με κατάλληλο χειρισμό του μικρού πρόσθιου τροχού. Έτσι, ενώ παλαιότερα οι διάδρομοι ήταν διατεταγμένοι σε διάφορες διευθύνσεις (διάταξη αστέρα ή τριγώνου), σήμερα κατασκευάζονται κατά κανόνα σε δύο μόνο διευθύνσεις, ανάλογα με την κατεύθυνση των ανέμων που επικρατούν· μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις καινούργιων α., οι κύριοι διάδρομοι είναι μεταξύ τους παράλληλοι. Ανάλογα με το βάρος που μπορούν να δεχτούν, τα α. κατατάσσονται σε τρεις ομάδες: στην ομάδα 1 συμπεριλαμβάνονται όσα έχουν διαδρόμους που μπορούν να δεχτούν μέχρι 45 τόνους κατά τροχό· στην ομάδα 2 όσα αντέχουν μέχρι 35 τόνους, στην ομάδα 3 μέχρι 27 τόν. κλπ. Τα μεγαλύτερα α. του κόσμου (π.χ. το α. Κένεντι στη Νέα Υόρκη, το Σαρλ ντε Γκολ στο Παρίσι, το Χίθροου στο Λονδίνο) ανήκουν στον τύπο Α1. Τα α. συνηθίζεται να διακρίνονται σε διηπειρωτικά, διεθνή και εθνικά ανάλογα, ακριβώς, με τα σχετικά χαρακτηριστικά τους. Είναι ευνόητο πως στα παραπάνω χαρακτηριστικά αντιστοιχεί και ανάλογος εξοπλισμός, ειδικά στον τομέα της παροχής τεχνικής βοήθειας κατά την πτήση, της ικανότητας εξυπηρέτησης επιβατών και μεταφοράς εμπορευμάτων και στον τομέα των τεχνικών υπηρεσιών για τα αεροσκάφη. εξοπλισμός.Υπηρεσία μεγάλης σπουδαιότητας είναι o έλεγχος εναέριας κυκλοφορίας, που ρυθμίζει την αεροπορική κυκλοφορία στη ζώνη του α. Παρέχει στους πιλότους των αεροσκαφών κατά την άφιξη και την αναχώρηση τις πληροφορίες που χρειάζονται και τους υποδεικνύει τη διαδικασία με την οποία οφείλουν να συμμορφωθούν. Για να μπορούν οι πιλότοι να καθορίσουν την πορεία της πτήσης τους, συντάσσονται ειδικά μετεωρολογικά δελτία σχετικά με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες των περιοχών πάνω από τις οποίες πετούν. Πριν από την απογείωση, συνοψίζονται σε ένα ειδικό δελτίο (δελτίο πτήσης) για τους πιλότους τα μετεωρολογικά δεδομένα, οι προβλέψεις του καιρού και οι δυνατότητες προσγείωσης στα διάφορα α. Με βάση αυτά τα δεδομένα, οι πιλότοι υποβάλλουν στον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας του α. το σχέδιο πτήσης με τα βασικά δεδομένα της πτήσης, δηλαδή: επωνυμία του αεροσκάφους, διακριτικά κλήσης ασυρμάτου, α. προσγείωσης, α. βοηθητικό για τις περιπτώσεις που η προσγείωση είναι αδύνατη στο συγκεκριμένο α., τη διάρκεια πτήσης και τέλος την ποσότητα των καυσίμων (που εκφράζεται σε ώρες πτήσης). Μετά τον έλεγχο του σχεδίου πτήσης, ο έλεγχος εναέριας κυκλοφορίας α. χορηγεί την έγκριση απογείωσης. Κατά τη διάρκεια της πτήσης οι πιλότοι λαμβάνουν μέσω ασυρμάτου τις απαραίτητες οδηγίες για την ασφαλή και κανονική διεξαγωγή της πτήσης και ανακοινώνουν τη θέση του αεροσκάφους και τις μετεωρολογικές συνθήκες των ζωνών που διασχίζουν, για να συμπληρώνονται και να ενημερώνονται τα στοιχεία των δελτίων. Η πτήση μπορεί να γίνεται σύμφωνα με τους κανόνες τόσο της πτήσης με τη βοήθεια οργάνων ή ΙFR (Instrumental Flight Rules) όσο και της πτήσης όψης ή VFR (Visual Flight Rules). Στις ζώνες προσέγγισης του α., η πτήση, τόσο ΙFR όσο και VFR ρυθμίζεται από το προσωπικό του πύργου ελέγχου, που παρακολουθεί με συσκευές ραντάρ (ραντάρ επιτήρησης) την κίνηση των αεροπλάνων. Το ραντάρ αυτό παρακολουθεί τα αεροπλάνα κατά την άφιξή τους έως τη στιγμή που θα φτάσουν στο κύκλωμα αναμονής ή στην τροχιά προσέγγισης. Κατά τη διάρκεια των φάσεων προσέγγισης και προσγείωσης η βοήθεια πτήσης παρέχεται από το προσωπικό της υπηρεσίας ελέγχου προσέγγισης. Τα πιο διαδεδομένα συστήματα για την καθοδήγηση του αεροσκάφους κατά την προσγείωση είναι το ΙLS (Instrument Landing System) και το GCA (Ground Controlled Approach). Και τα δύο αυτά συστήματα επιτρέπουν να καθοδηγείται το αεροσκάφος έως τη στιγμή που ο πιλότος, στην τελευταία φάση της προσγείωσης, θα αποκαταστήσει την οπτική επαφή με το έδαφος, περνώντας από την τυφλή ή με όργανα πτήση, στην πτήση όψης. Τόσο το σύστημα ΙLS όσο και το GCA επιτρέπουν να παρέχονται στον πιλότο τα στοιχεία καθοδήγησης τα οποία χρειάζεται και που αφορούν ουσιαστικά την ευθυγράμμιση του άξονα του αεροπλάνου με τον άξονα του διαδρόμου, το ύψος πτήσης και την απόσταση από το σημείο λήψης επαφής. Στο σύστημα GCA οι πληροφορίες για τον πιλότο φτάνουν στο έδαφος μέσω μιας συσκευής ραντάρ, του PAR (Precision Approach Radar), που μπαίνει σε λειτουργία από τον πύργο ελέγχου και μεταδίδει δύο ραδιοδέσμες πολύ υψηλής συχνότητας και πολύ λεπτές. Μία από τις δύο δέσμες εξερευνά το κατακόρυφο επίπεδο και η άλλη το οριζόντιο επίπεδο, έτσι που με την κίνησή τους είναι δυνατόν να εντοπιστεί το αεροσκάφος και να συγκρατηθεί στον διάδρομο προσέγγισης. Οι διορθώσεις που πρέπει να γίνουν στην πορεία του αεροσκάφους ανακοινώνονται στον πιλότο ο οποίος αρχίζει τους χειρισμούς προσγείωσης, περνώντας από την τυφλή πτήση στην πτήση όψης. Με το σύστημα ΙLS η προσέγγιση πραγματοποιείται με τρόπο όμοιο με το σύστημα GCA. Όταν τελειώσει η φάση προσέγγισης, το αεροσκάφος καθοδηγείται για την προσγείωση από έναν ραδιοδιάδρομο που ελέγχεται από δύο ραδιοσταθμούς και έναν που ελέγχει την τροχιά προσγείωσης. Βοηθητικοί ραδιοφάροι επιτρέπουν εξάλλου να προσδιορίζεται η απόσταση που χωρίζει το αεροσκάφος από το σημείο επαφής. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα το πλήρωμα του έτοιμου για προσγείωση αεροσκάφους να αντικατασταθεί, σε ό,τι αφορά την εκτέλεση της ραδιοκατευθυνόμενης προσγείωσης, από τον αυτόματο πιλότο που έχει εγκατασταθεί μέσα στο αεροσκάφος. Στον βασικό εξοπλισμό κάθε α. ανήκει και η φωτεινή σηματοδότηση στους διαδρόμους. Όταν οι συνθήκες ορατότητας είναι κάτω από ορισμένα όρια ή κατά τις νυχτερινές ώρες, για να βοηθηθεί ο πιλότος πριν φτάσει στο σημείο επαφής ή κατά την τροχοδρόμηση, μπαίνει σε λειτουργία το σύστημα φωτισμού, που είναι σε θέση να προσφέρει τα αναγκαία στοιχεία προσανατολισμού. Το σύστημα φωτισμού στον διάδρομο προσέγγισης, περιλαμβάνει μια σειρά φώτων πάνω στον άξονα του διαδρόμου και συμπληρώνεται με μια ή περισσότερες εγκάρσιες σειρές. Η ένταση του φωτισμού πρέπει να είναι τόση, ώστε να επιτρέπει καλή ορατότητα ακόμα και στις χειρότερες ατμοσφαιρικές συνθήκες. Για να βοηθούνται οι πιλότοι να διατηρούν σωστή γωνία κατολίσθησης κατά τη διάρκεια του ελιγμού προσγείωσης, χρησιμοποιείται ένα σύστημα φωτεινής σηματοδότησης με τρία χρώματα: δύο προβολείς που έχουν τοποθετηθεί σε συμμετρική διάταξη στην κορυφή του διαδρόμου εκπέμπουν τρεις επάλληλες φωτεινές δέσμες που έχουν χρώμα κόκκινο η κάτω, πράσινο η μεσαία και κίτρινο η επάνω. O πιλότος εκτελεί την προσγείωση με σωστή τροχιά καθόδου όταν βρίσκεται στην πράσινη δέσμη. Ένα εναλλασσόμενο σύστημα είναι το VASΙS (Visual Approach Sloppe Ιndicator System), με δύο χρώματα. Το σύστημα αυτό αποτελείται από δύο σειρές προβολέων που έχουν τοποθετηθεί στις πλευρές του διαδρόμου κοντά στην κορυφή, έτσι ώστε να σχηματίζουν δύο φωτεινά φράγματα. Από κάθε φράγμα εκπέμπονται δύο επάλληλες φωτεινές σειρές, η κάτω κόκκινη και η επάνω άσπρη· όταν το αεροσκάφος πετά πιο πάνω από τη σωστή τροχιά κατολίσθησης o πιλότος σε ορισμένη απόσταση από τον διάδρομο βλέπει μόνο τα άσπρα φώτα, ενώ αν πετά πιο κάτω από αυτή, βλέπει μόνο τα κόκκινα·αν, αντίθετα, το αεροσκάφος εκτελεί την προσγείωσημε σωστή τροχιά κατολίσθησης, ο πιλότος βλέπει συγχρόνως τα άσπρα φώτα, που εκπέμπει το πλησιέστερο φράγμα, και τα κόκκινα φώτα, που εκπέμπουν τα πιο μακρινά φράγματα. Για την επισήμανση του αρχικού ορίου της ζώνης μέσα στην οποία το αεροσκάφος μπορεί να έρθει σε επαφή με τον διάδρομο χρησιμοποιούνται έως τώρα πράσινα φώτα, που εκτείνονται και πέρα από το πλάτος του διαδρόμου. Φωτεινά σήματα βρίσκονται και στο τμήμα του διαδρόμου με το οποίο έρχεται σε επαφή το αεροπλάνο. Αυτό το σύστημα φώτων αποτελείται από δύο φωτεινές σειρές που έχουν τοποθετηθεί συμμετρικά προς τον άξονα κατά μήκος των παρυφών του διαδρόμου. Κάθε φωτεινή σειρά αποτελείται από στοιχεία που αποτελούνται από τρία φώτα στο ύψος της ασφαλτοστρωμένης επιφάνειας. Οι κανόνες του ΙCAO συνιστούν επιπλέον την υιοθέτηση της φωτεινής σηματοδότησης του άξονα του διαδρόμου σε όλο του το μήκος. Το σύστημα σηματοδότησης συμπληρώνουν τα φώτα επισήμανσης των εμποδίων, ο φάρος του α. και τέλος όλα τα άλλα σήματα που είναι απαραίτητα για να γίνει η προσέγγιση και η προσγείωση με όσο γίνεται μεγαλύτερη ασφάλεια. Τα σήματα αυτά, με άσπρο επίχρισμα που αντανακλά το φως, περιλαμβάνουν και την ένδειξη του μαγνητικού αζιμουθίου (που πρέπει να γίνεται με αριθμούς ύψους όχι μικρότερου από 9 μ.) και τη σηματοδότηση του άξονα του διαδρόμου (που πρέπει να γίνεται με λωρίδες μήκους 30 μ. με διάκενα 60 μ.). εγκαταστάσεις εδάφους.Πολύπλοκη είναι και η οργάνωση των εγκαταστάσεων εδάφους εξαιτίας του αριθμού των υπηρεσιών που περιλαμβάνουν. Ανάμεσα σε αυτές είναι ο τερματικός σταθμός (terminal), τα οικήματα για τα πληρώματα, η διεύθυνση των υπηρεσιών του α., ο πύργος ελέγχου, τα υπόστεγα αεροπλάνων και τέλος οι αποθήκες και οι χώροι που προορίζονται για τις τεχνικές εγκαταστάσεις. Ο τερματικός σταθμός περιλαμβάνει τα οικήματα που προορίζονται για τη διέλευση των επιβατών που έρχονται ή φεύγουν, για τα γραφεία ελέγχου διαβατηρίων, τους χώρους τελωνειακού ελέγχου, τα γραφεία των αεροπορικών εταιρειών και των τουριστικών γραφείων και τέλος τους χώρους των αποσκευών. Εκεί υπάρχουν και μεγάλεςαίθουσες αναμονής, εστιατόρια, μπαρ, αίθουσες διαλέξεων, αίθουσες Τύπου κ.ά. Γύρω από τον σταθμό υπάρχουν και μεγάλοι χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων. Η σημασία των εγκαταστάσεων εδάφους μπορεί να εκτιμηθεί από τους αριθμούς που αναφέρονται στη σημερινή κίνηση επιβατών και εμπορευμάτων στους κυριότερους αερολιμένες του κόσμου. Οι αφίξεις και αναχωρήσεις έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια. Γι’ αυτό τον λόγο τα α. επεκτάθηκαν, εκμοντερνίστηκαν, ενώ δημιουργήθηκαν και πολλά καινούργια. Βλ. λ. Ελευθέριος Βενιζέλος, διεθνές αεροδρόμιο Αθηνών. Το αεροδρόμιο του Ελληνικού, στην Αθήνα, συνδέθηκε με τη ζωή της πόλης όλο τον 20ό αι., αλλά στην αυγή του νέου αιώνα έδωσε τη θέση του στο υπερσύγχρονο νέο αεροδρόμιο, στα Σπάτα Αττικής. Παρά την αυτοματοποίηση των λειτουργιών στα σύγχρονα αεροδρόμια, εργασίες όπως αυτή της καθοδήγησης του αεροσκάφους για στάθμευση στον διάδρομο προσγείωσης μπορούν να γίνουν και από ανθρώπους. Οι αρχικές υποστηρικτικές εγκαταστάσεις των αεροδρομίων απαιτούσαν την ανθρώπινη παρουσία σε μεγάλο βαθμό. Στη φωτογραφία, χειριστής ραντάρ σε σταθμό της δεκαετίας του ’60, ενώ δεξιά του διακρίνεται ο πίνακας ελέγχου. Ο πύργος ελέγχου διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο σε κάθε αεροδρόμιο (αερολιμένας της Ρώμης). Γενική άποψη του αεροδρομίου Κένεντι της Νέας Υόρκης, οι εγκαταστάσεις του οποίου είναι από τις πιο σύγχρονες στον κόσμο (φωτ. TWA). Πανοραμική άποψη του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος». Άποψη της εισόδου του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος». Τα καταστήματα αφορολόγητων ειδών στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Σε κεντρικούς χώρους του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» υπάρχουν γκισέδες με προσωπικό που εξυπηρετεί το κοινό. Άποψη της αίθουσας αναχωρήσεων, ενός από τα πιο πολυσύχναστα σημεία του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος». Άποψη από ένα φουαγιέ του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος». Φόρτωση αποσκευών σε αεροσκάφος στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Ο πύργος ελέγχου στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος».